Γυμνάσιο Νέας Αλικαρνασσού

ΕΘΙΜΑ ΕΛΛΑΔΑΣ

Το τάισμα της βρύσης

Τα μεσάνυχτα της παραμονής των Χριστουγέννων πραγματοποιείται το «τάισμα της βρύσης» σε χωριά της κεντρικής Ελλάδας. Οι κοπέλες πηγαίνουν στην πιο κοντινή βρύση για να κλέψουν το άκραντο, δηλαδή το αμίλητο, νερό. Σε όλη τη διαδρομή παραμένουν σιωπηλές. Όταν πάρουν το νερό, αλείφουν τη βρύση με βούτυρο και μέλι με την ευχή όπως τρέχει το νερό να τρέχει και η προκοπή στο σπίτι, και όπως γλυκό είναι το μέλι, έτσι γλυκιά να είναι και η ζωή τους. Για να έχουν καλή σοδειά, την ταΐζουν με διάφορα προϊόντα, όπως βούτυρο, ψωμί, τυρί, όσπρια ή κλαδί ελιάς. Μάλιστα, όποια κοπέλα φτάνει πρώτη στη βρύση θα είναι η πιο τυχερή όλο τον χρόνο. Έπειτα, ρίχνουν στη στάμνα ένα βατόφυλλο και τρία χαλίκια, κλέβουν το νερό από τη βρύση και γυρίζουν στο σπίτι τους πάλι αμίλητες, μέχρι να πιούνε όλοι από το άκραντο νερό.
Με το ίδιο νερό ραντίζουν τις τέσσερις γωνίες του σπιτιού και σκορπίζουν τα τρία χαλίκια στο σπίτι. Στη λαϊκή παράδοση ο βάτος φέρνει αισιοδοξία και καλά μαντάτα, και διώχνει τα ξόρκια.

Η Γουρουνοχαρά

Το παραδοσιακό χριστουγεννιάτικο τραπέζι στα Γρεβενά αλλά και σε άλλες περιοχές της Ελλάδας περιλαμβάνει χοιρινό κρέας. Η προετοιμασία για το σφάξιμο του γουρουνιού γίνεται με εξαιρετική φροντίδα, ενώ ακολουθεί γλέντι μέχρι τα ξημερώματα, για να επαναληφθεί η ίδια διαδικασία την επόμενη και τη μεθεπόμενη μέρα. Τρεις - τέσσερις συγγενικές οικογένειες καθορίζουν με ποια σειρά θα σφάξουν το γουρούνι τους. Για κάθε σφαγή μεγάλου γουρουνιού απαιτούνται 5 με 6 άνδρες.
Χριστουγεννιάτικο στεφάνι

Στα χωριά συνηθίζουν να κρεμάνε στους τοίχους και τις εξώπορτες ολόκληρες πλεξούδες από σκόρδα που πάνω τους καρφώνουν μοσχοκάρφια, δηλαδή γαριφαλάκια για να διώξουν την κακογλωσσιά που «καρφώνει» την ευτυχία του σπιτιού τους. Διακοσμημένο με χριστουγεννιάτικα στολίδια, το στεφάνι από έλατο στην εξώπορτα, εκτός από το καλωσόρισμα στους καλεσμένους φέρνει τύχη στο σπίτι. Βασική η ύπαρξη του σκόρδου στο δέσιμό του που προφυλάσσει από το κακό μάτι.

Tα καρύδια
Τα καρύδια είναι ένα παραδοσιακό ομαδικό παιχνίδι που παίζουν τα παιδιά. Οι κανόνες του παιχνιδιού έχουν ως εξής: Κάποιο παιδί χαράζει στο χώμα μια ευθεία γραμμή. Πάνω σ’ αυτή, κάθε παίκτης βάζει κι από ένα καρύδι στη σειρά. Μετά, ο κάθε παίκτης με τη σειρά του και από κάθετη απόσταση ενός με δύο μέτρα από τη γραμμή των καρυδιών, σημαδεύει σκυφτός, και με το μεγαλύτερο και το πιο στρογγυλό καρύδι του, κάποιο άλλο καρύδι. Όποιο καρύδι πετύχει και το βγάλει έξω από τη γραμμή το κερδίζει και δοκιμάζει ξανά σημαδεύοντας κάποιο άλλο καρύδι. Αν αστοχήσει, συνεχίζει ο επόμενος παίκτης. Το παιχνίδι συνεχίζεται μέχρι να βγουν από τη γραμμή όλα τα καρύδια.

Το σπόρδισμα των φύλλων
Στη Θάσο, έως σήμερα, οι οικογένειες κρατούν ένα πολύ παλιό έθιμο είναι το σπόρδισμα των φύλλων και γίνεται ως εξής: Κάθονται όλοι γύρω από το αναμμένο τζάκι, τραβούν την ανθρακιά προς τα έξω και ρίχνουν γύρω στ' αναμμένα κάρβουνα, φύλλα ελιάς, βάζοντας στο νου τους από μια ευχή, χωρίς όμως να την πουν στους άλλους. Όποιου το φύλλο γυρίσει περισσότερο, εκείνου θα πραγματοποιηθεί και η ευχή του.
Οι κεφαλονίτικες κολόνιες
Την παραμονή της Πρωτοχρονιάς, τα παιδιά βάζουν μια αγιοβασιλίτσα στην είσοδο του σπιτιού, για να φυλάει το σπίτι. Το μεσημέρι, οι Κεφαλονίτισσες μαγειρεύουν τηγανίτες. Το ίδιο βράδυ, οι κάτοικοι στο Αργοστόλι πηγαίνουν στην εκκλησία κρατώντας κολώνιες με τις οποίες ραντίζουν ο ένας τον άλλο. Στο γυρισμό, σπάνε στο κατώφλι ένα ρόδι και μετρούν τα σπόρια του. Κάθε σπόρος συμβολίζει και μια ευχή που θα πραγματοποιηθεί τη νέα χρονιά.

ΣΥΝΤΑΓΕΣ
ΜΕΛΟΜΑΚΑΡΟΝΑ
Τι χρειαζόμαστε:
• 1/2 κιλό ελαιόλαδο
• 1/2 κιλό καλαμποκέλαιο
• 250γρ πορτοκαλάδα
• 2 κουταλιές της σούπας ξύσμα πορτοκαλιού
• 1 κουταλιά της σούπας κανέλλα
• 1 κουταλιά της σούπας γαρύφαλλο
• 2 κουταλάκια του γλυκού σόδα
• 4 κουταλάκια του γλυκού μπέικιν
• 1 φλυτζανάκι του καφέ κονιάκ
• 500γρ ζάχαρη
• 2 κιλά αλεύρι
Για το σιρόπι:
• 1 κιλό μέλι
• 1 φλυτζάνι του τσαγιόυ ζάχαρη
• 1 ποτήρι νερό
Για το γαρνίρισμα:
• 500γρ καρύδια

Κουραμπιέδες

Τι χρειαζόμαστε:
• 1 κιλό βούτυρο γίδινο
• 1 ποτήρι ζάχαρη
• 3/4 απ'το ποτήρι του κρασιού κονιάκ
• 5 κρόκους αυγών
• 2 ασπράδια αυγών
• 1/2 φλυτζανάκι του ελλ. καφέ ανθόνερο
• 1/2 φλυτζανάκι του ελλ. καφέ καθαρό λευκό οινόπνευμα
• 1 1/2 κιλό αλεύρι για όλες τις χρήσεις
• 1 κ.γ. μαγειρική σόδα
• 1 κούπα (όχι πολύ γεμάτη) αμυγδαλόψυχα
• 1 κιλό περίπου ζάχαρη άχνη για το πασπάλισμα
Πώς το κάνουμε:
1. Διαλύουμε τη σόδα μέσα στο κονιάκ.
2. Παίρνουμε ένα αρκετά μεγάλο μπολ ή ακόμη καλύτερα ένα λεκανάκι και χτυπάμε αρκετά καλά το βούτυρο με το μίξερ.
3. Προσθέτουμε και τη ζάχαρη και χτυπάμε πολύ καλά.
4. Συνεχίζουμε βάζοντας τους κρόκους και τα ασπράδια των αυγών και χτυπάμε μέχρι να αφρατέψει το μίγμα και να γίνει κάπως κρεμώδες.
5. Ρίχνουμε όλα τα υλικά εκτός απ΄ το αμύγδαλο και το αλεύρι και συνεχίζουμε να χτυπάμε.
6. Ρίχνουμε λίγο από το αλεύρι -όση ποσότητα αντέξει να χτυπάμε το μίξερ μας-
7. Αφήνουμε το μίξερ στην άκρη και φορώντας χειρουργικά γαντάκια ρίχνουμε το υπόλοιπο αλεύρι και το αμύγδαλο και ζυμώνουμε καλά με τα χεράκια μας (μη σας αγχώνει, δε θέλει πολύ ώρα)
8. 'Εχουμε λοιπόν μια ωραία έτοιμη ζύμη όχι ιδιαίτερα ομοιογενή και κάνει κάπως (ελάχιστα) σαν τρίμα κάτι το οποίο δε μας ενοχλεί καθόλου έτσι πρέπει να είναι σα ζύμη για μπισκότα (αν χρειαστεί προσθέτουμε με το χέρι μας -στα δάχτυλα-λίγο ακόμη αλευράκι)
9. Πλάθουμε ό,τι σχήμα θέλουμε (όχι πολύ μεγάλο γιατί απλώνει)και τα τοποθετούμε σε μια λαμαρίνα με ατικολλητικό χαρτί για να μη πλένουμε κιόλας μετά
10. Ψήνουμε σε προθερμασμένο φούρνο στους 200 βαθμούς πάνω κάτω (στις αντιστάσεις) στη μεσαία σχάρα για 20-25 λεπτά.
11. Βγάζουμε στην ώρα του το ταψί και έχουν τα κουραμπιεδάκια μας ένα όμορφο μπεζ χρώμα (όχι χρυσαφί).
12. Πασπαλίζουμε αμέσως με ζάχαρη άχνη με μία σίτα.
13. Βάζουμε σε ένα βαθύ μπολ ζάχαρη άχνη σαν βουναλάκι και μόλις κρυώσουν λίγο τους βουτάμε μέσα έναν έναν να πάει η ζάχαρη παντού.
14. Αποθηκεύουμε σε σκεύος με καπάκι για να διατηρηθόυν περισσότερο διάστημα χωρίς να περάσει υγρασία που θα τους νοτίσει.

ΧΡΙΣΤΟΨΩΜΟ

ΥΛΙΚΑ

• 1 κιλό αλεύρι
• 100 γρ. πρόβειο γιαούρτι με πέτσα
• 1 1/2 κύβος (60 γρ) νωπή μαγιά
• 2 κ. σούπας μέλι
• 1 1/2 κ. σούπας αλάτι
• 2 1/2 φλ. χλιαρό νερό
• 12 καρφάκια γαρύφαλλο
• 1 κρόκο αυγού
• 2 κ. σούπας γάλα
• 1 Καρύδι ολόκληρο

Εκτέλεση συνταγής
Βάζουμε σε μια λεκάνη για ζύμωμα το αλεύρι.
Διαλύουμε σε μισό ποτήρι νερό την μαγιά μαζί με το μέλι, σκεπάζουμε το ποτήρι και αφήνουμε για 10 λεπτά ώστε να ενεργοποιηθεί η μαγιά (θα αφρίσει στην επιφάνεια).
Στο υπόλοιπο χλιαρό νερό διαλύουμε το αλάτι.
Κάνουμε μια λακκούβα στο κέντρο της λεκάνης με το αλεύρι και προσθέτουμε το γιαούρτι, την διαλυμένη μαγιά και το αλατόνερο.
Αρχίζουμε το ζύμωμα και αν χρειαστεί προσθέτουμε λίγο αλεύρι μέχρι να να μην κολλάει η ζύμη στα χέρια μας και να είναι αφράτη.
Την σκεπάζουμε καλά και την αφήνουμε να φουσκώσει για μια ώρα σε ζεστό σημείο του δωματίου ή μέσα σε χλιαρό φούρνο ( σβηστό ) .
Στην συνέχεια βγάζουμε μια μεγάλη χούφτα ζυμάρι για να φτιάξουμε τον σταυρό του χριστόψωμου. Βουτυρώνουμε ένα μεγάλο ταψί, τοποθετούμε την ζύμη μέσα και απλώνουμε ώστε να ισιώσει η επιφάνεια. πλάθουμε σε δυο λωρίδες την χούφτα ζύμης που χωρίσαμε νωρίτερα και τις τοποθετούμε σταυρωτά πάνω στο χριστόψωμο.
Τοποθετούμε στο κέντρο το ολόκληρο καρύδι , καρφώνουμε ανά διαστήματα τα καρφάκια και σκεπάζουμε ξανά για μισή ώρα μέχρις ότου φουσκώσει και καλύψει την επιφάνεια του ταψιού.
Ανακατεύουμε τον κρόκο του αυγού με το γάλα και με αυτό αλείφουμε με ένα πινελάκι το χριστόψωμο.
Ψήνουμε σε προθερμασμένο φούρνο στον αέρα για 45 λεπτά στους 160C μέχρι να ροδίσει.
Καλή επιτυχία και καλά Χριστούγεννα!

https://www.sintagespareas.gr/sintages/apithana-melomakarona.html
http://www.sidages.gr
https://www.google.gr/search?q=χριστόψωμο&source
https://www.google.gr/search?q=χριστουγεννα&source
http://www.newsbomb.gr/ellada/news/story/385794/ithi-kai-ethima-ton-hristoygennon-stin-ellada
http://news.in.gr/culture/article/?aid=1231373376
http://www.zougla.gr/greece/article/ta-e8ima-ton-xristougenon-stin-elada