Γυμνάσιο Νέας Αλικαρνασσού

Οι μαθητές του Γυμνασίου Ν. Αλικαρνασσού υπολογίζουν την περιφέρεια και την ακτίνα της Γης, με τη μέθοδο του Ερατοσθένη του Κρηναίου, με την επίβλεψη των καθηγητών Νικόλαου Βασιλάκη (καθηγητή Φυσικής) και Μάριου Χ. Κιοστεράκη (καθηγητή Μαθηματικών).

Η ιδέα ξεκίνησε τον 3 π.Χ. αιώνα όταν ο Ερατοσθένης πληροφορήθηκε ότι στη Συήνη (σημερινό Ασουάν) ο ήλιος κατά το μεσημέρι του θερινού ηλιοστασίου ρίχνει τις ακτίνες του κάθετα στον ορίζοντα και φωτίζει τον πυθμένα ενός πηγαδιού. Την ίδια στιγμή στην Αλεξάνδρεια οι ακτίνες του ηλίου σχηματίζουν μια γωνία 7 μοιρών με την κατακόρυφο του τόπου.

Στη συνέχεια με την βοήθεια του βασιλιά Πτολεμαίου, ο οποίος διέθεσε το αναγκαίο σώμα βηματιστών, ο Ερατοσθένης μέτρησε την απόσταση Συήνης - Αλεξάνδρειας, την οποίαν βρήκε περίπου 4.900 στάδια.

Επειδή η επίκεντρη γωνία και το μήκος του αντίστοιχου τόξου είναι ποσά ανάλογα με μερικές απλές πράξεις κατάφερε αρκετά καλά να προσεγγίσει το μήκος της περιφέρειας της Γης.

Έτσι ο Ερατοσθένης υπολόγισε την περιφέρεια της Γης σε 252.000 στάδια.

Την Κυριακή 20 Μαρτίου 2016 (εαρινή Ισημερία) ο Ήλιος βρίσκεται ακριβώς πάνω από τον ισημερινό της Γης, με αποτέλεσμα η νύχτα και η μέρα να έχουν ίση διάρκεια σε οποιοδήποτε σημείο της γήινης επιφάνειας. Τη μέρα αυτή είναι μια καλή ευκαιρία να επαναλάβουμε το πείραμα του Ερατοσθένη επειδή γνωρίζουμε τον τόπο που ο Ήλιος ρίχνει τις ακτίνες του κατακόρυφα. Λόγω της κυριακάτικης αργίας η εκτέλεση του πειράματος έγινε τη Δευτέρα 21 Μαρτίου 2016.



Συνημμένα αρχεία:

• Περιγραφή της μεθόδου (μέρος Α΄)
• Περιγραφή της μεθόδου (μέρος Β΄)
• Φύλλο εργασίας για τους μαθητές
• Φύλλο εργασίας με απαντήσεις από τους μαθητές (ΟΜΑΔΑ 1)
• Φύλλο εργασίας με απαντήσεις από τους μαθητές (ΟΜΑΔΑ 2)
• Η Αφίσα του Πειράματος

Σύνδεσμοι για τη μέθοδο του Ερατοσθένη και τις ισημερίες:

• Ερατοσθένης ο Κυρηναίος - Υπολογισμός της ακτίνας της Γης
• Μια πολύ καλή παρουσίαση για τον Ερατοσθένη και το έργο του
• Εαρινή - Φθινοπωρινή Ισημερία

Χρήσιμοι σύνδεσμοι για την εκτέλεση του πειράματος:

• Χάρτες από την Google
• Πληροφορίες για τη θέση του ήλιου κ.λ.π.
• Υπολογισμός τόξου εφαπτομένης, σε μοίρες